Ankilozan Spondilit Nedir?

Ankilozan Spondilit,  genellikle gençlerde görülen, bel ağrısı şikayeti ile karakterize kronik romatizmal bir hastalıktır. Bel ya da omurga romatizması olarak bilinmekte olup, kalça ile omurga arasındaki eklemi etkileyen ağrılı, kemiklerde kaynaşma yapan, iltihaplı bir romatizmal hastalıktır.

Ankilozan Spondilit zamanla tüm omurga boyunca etkisini gösterebilir. Kalça, omurga, diz, ayak bileği ve diğer eklemlerinde de iltihaplanma oluşabilir ve buna bağlı hareket kısıtlanmaları gözlenir. Hastalığın seyri iyilik ve atak dönemleri ile seyretmektedir. Ankilozan spondilit genellikle hastalar tarafından bel fıtığı, kireçlenme, kemik erimesi ile karıştırılmaktadır.

Ankilozan Spondilit Belirtileri Nelerdir?

Ankilozan Spondilit sıradan sırt ağrısının aksine , omurgadaki fiziksel travmadan kaynaklanmaz. Daha ziyade, omurganın kemiklerindeki omurlardaki iltihaplanmanın neden olduğu kronik bir otoimmün durumdur. AS bir spinal artrit şeklidir.

En yaygın belirti aralıklı olarak spinal ağrı ve sertliğin şiddetlenmesidir. Ancak hastalık, diğer eklemlerin yanı sıra gözleri ve bağırsakları da etkileyebilir. Ankilozan Spondilit ileri aşamalarda, omurganın omurga gövdelerinin bağlarının anormal kemik büyümesi veya kireçlenmesi eklemlerin kaynaşmasına neden olabilir. Bu, hareketliliği ciddi şekilde azaltabilir. Ankilozan Spondilitli kişiler, dizleri ve ayak bilekleri gibi diğer eklemlerde de iltihaplanma yaşayabilir ve gözlerin iltihaplanması nedeniyle görme sorunları geliştirebilirler.

1. Sırtınızın alt kısmında açıklanamayan ağrı

Tipik sırt ağrısı genellikle dinlendikten sonra daha iyi hissedilir. AS bunun tersidir. Ağrı ve sertlik genellikle uyandığında daha kötüdür.

Egzersiz sıradan sırt ağrısını daha da kötüleştirebilirken, AS semptomları egzersizden sonra daha iyi hissedebilir.

Belli bir sebep olmaksızın bel ağrısı, gençlerde tipik değildir. Bel veya kalçalarda sertlik veya ağrıdan şikayet eden gençler ve genç yetişkinler, bir doktor tarafından AS açısından değerlendirilmelidir.

Ağrı genellikle pelvis ve omurganızın birleştiği yerde sakroiliak eklemlerde bulunur.

2. Genetik Yatkınlık

Belirli genetik belirteçlere sahip kişiler AS’ye duyarlıdır. Ancak genetik yatkınlığa sahip olan herkes, belirsiz kalan nedenlerden dolayı hastalığı geliştirmez.

Akrabanızdan birinde aşağıdaki hastalıklardan biri varsa, sizi AS için daha büyük risk altına sokan kalıtsal genlere sahip olabilirsiniz:

• Ankilozan Spondilit
• Psoriatik artrit
• İltihaplı bağırsak hastalığına bağlı artrit

3. Gençsiniz ve topuklarınızda, eklemlerinizde veya göğsünüzde açıklanamayan ağrınız var

Sırt ağrısı yerine, bazı AS hastaları önce topukta ağrı veya bilek, ayak bilekleri, dizler veya diğer eklemlerinde ağrı ve sertlik yaşarlar.

Bazı hastaların kaburga kemikleri, omurgayla karşılaştıkları noktada veya kaburgaların sternumla (göğüs kemiği) birleştiği noktada etkilenir. Bu, göğüste nefes almayı zorlaştıran gerginliğe neden olabilir.

Bu koşullardan herhangi biri meydana gelirse veya devam ederse doktorunuzla konuşun.

4. Ağrılarınız gidip geliyor, ancak yavaş yavaş omurganızdan yukarı çıkıyor ve daha da kötüye gidiyor

Egzersiz veya ağrı kesici ilaçlar geçici olarak yardımcı olabilse de, hastalık yavaş yavaş kötüleşebilir. Semptomlar gelip gidebilir, ancak tamamen durmazlar. Çoğunlukla ağrı ve iltihap, belden aşağıya doğru yayılır. Tedavi edilmezse, omurlar birbirine kaynaşarak omurganın öne doğru eğrilmesine neden olabilir. Durum erken teşhis edilirse ve tedaviye başlanırsa bu önlenebilir.

Ankilozan spondilit nerelerde ağrı yapar?

Eklemlerde ağrı ve sertleşme ile kendini belli edebilmekte ve ağırlıklı olarak alt omurgada bölgesinde hissedilmesiyle birlikte, diz, kalça, omuz eklemleri gibi büyük eklemlerde de ortaya çıkabilmektedir.  Ankilozan spondilit, aslında bir iltihaplı romatizma çeşididir.

Ankilozan Spondilit Tehlikeli Mi?

Bu hastalık kronik ilerleyici bir hastalık olup zamanında tedavi edilmediği takdirde ciddi yorgunluğa ve hareket kısıtlılığına neden olabilmektedir.  Bu belirtilerin yanında omurganın hareket kabiliyetini kaybetmesine bağlı olarak el, ayak ve belde oluşan doğru hareket ve duruş sağlayamama olarak adlandırılan postür bozukluğu da görülebilir. İştahsızlık, ateş, kilo kaybı ve anemi de çoğu hastada ortak görülen belirtiler de klinik olarak saptanmıştır.

Ankilozan Spondilit Teşhisi Nasıl Yapılır?

• Bel, omuz ve boyun omurlarındaki ağrı şikayetlerinin üç aydan uzun sürmesi, ailede Ankilozan Spondilit hastalığı bulunan kişinin olup olmadığı sorgulanır,
• Hastanın ayrıntılı hikayesi ve genetik geçmişi sorgulanır,
• Fizik muayene ve testler ile hareket kısıtlılığı araştırılır,
• Gerekli durumlarda radyolojik görüntüleme yapılır,
• Gerekli laboratuvar testleri istenir ve incelenerek nedenin kaynağına inilir.

Ankilozan Spondilit Tedavisi

Ankilozan Spondilitli hastanın hareket kabiliyetini kazandırılması, ayrıca omurga ve eklemlerdeki iltihaplanma ve ağrıların azaltılmasına yönelik tedavi uygulanır. Ağrı kesicilerin fayda etmediği bir kısım hastalarda, anti-TNF ve spesifik ajanlar, tamamlayıcı tıp tedavileri uygulanmaktadır. Ayrıca tedaviye ek olarak Ankilozan Spondilit hastasının kişisel durumuna özel olarak egzersiz ve spor önerilir. Ankilozan spondilitli hastaya solunum, omuz, kalça ve boyun egzersizleri ve kişiye özel diğer antrenmanlar yapması önerilir.

ÖNEMLİ: Ankilozan spondilitli hasta, atak sırasında kendisine hekim tarafından tavsiye edilmiş olan egzersizleri o an yapmamalıdır.

Egzersizde amaç, eklem hareket açıklığının korunması, kasların güçlendirilmesi olmalı, egzersiz programı kas ve eklemlere zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır. Hasta, Ani ve sert hareketlerden kaçınmalıdır.

Hastalığın bütüncül bir tedavi yaklaşımı ile tedavi edilmesinin, hastalıkta başarıyı sağlayan en önemli unsur olduğu unutulmamalıdır. Erken tanı ve tedavinin son derece önemli olduğu bu hastalıktan korunmak ve tedavi için düzenli olarak hekim kontrolü gereklidir.