ÜLSERTİF KOLİT
İrritabl bağırsak hastalığı (İBS) olarak bilinen ülseratif kolit; sadece kalın bağırsağı tutan bir hastalıktır. Bağırsağın iç yüzeyinden başlıyor ve de bağırsağın çıkışı olan rektuma kadar giden bir hastalıktır. Ülseratif kolit akut alevlenme periyotları ve ishal belirtileri ile giden bir hastalık olarak bilinmektedir.
Ülseratif Kolit Hastalığı Belirtileri
- Karın ağrısı ve kramp
- Kanlı ishal
- Şiddetli ishal
- Ateş yükselmesi
- Diz üstünde lekelenme
- Yorgunluk
- Rektal ağrı
- Rektal kanama, dışkı ile az miktarda kan gelmesi
- Acil olmasına rağmen dışkılama yetersizliği
- Kilo kaybı
- Dışkılama aciliyeti
- Çocuklarda büyümede gecikme
Ülseratif Kolit Tedavisi:
Ülseratif Kolit hastası düzenli aralıklar ile hekim tarafından kontrol edilmelidir. Fizik muayene, gerekli tetkik ve tahliller yapılarak kolonoskopi ile hastanın bağırsakları kontrol edilmelidir. Uzman doktor ülseratif kolit olan hastanın tedavisini tıbbi gelişmeler ışığında planlar.
CROHN HASTALIĞI
Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi irritabl bağırsak sendromu (İBS) olarak tanımlanmaktadır. Özofagus, mide, ince ve kalın bağırsaklardaki bir veya birkaç bölümü tutabilen, tutulan bölümde kalınlaşma ve ülserlere yol açan bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Crohn hastalığı ismini 1932 yılında onu ilk olarak tanımlayan Dr. Burril Crohn’dan alıyor.
Crohn hastalığı tipik olarak, ince bağırsağın son kısmı veya kalın bağırsağı tutsa da, ağızdan anüse kadar, genellikle parçalı tarzda, tüm sindirim sistemini etkileyebiliyor. Hastalık nedeniyle, anüs bölgesinde “fissür” adı verilen çatlaklar ve “fistül” olarak isimlendirilen iltihap akan delikler de sıklıkla görülebiliyor. Crohn hastalığı, bazen iyileşme ve alevlenme periyodları ile seyredebilmektedir..
Crohn hastalığında alevlenme döneminde, genellikle daha önce tutulmamış bağırsak bölümlerinin tutulumu gözleniyor. Bazen tutuluma yakın bölgelerdeki lenf bezleri de hastalıktan etkilenebiliyor. Hastalıklı bölgeler birkaç santimetre uzunlukta olabileceği gibi bir metreyi aşan uzunlukta da olabiliyor.
Crohn hastalığına bağlı bağırsaklarda gelişen kalınlaşmalar, hastalığın olduğu bölgede bağırsak kanalının darlaşmasına yol açabiliyor.
Crohn Hastalığı Belirtileri
- Karın ağrısı, karında şişlik
- İshal ya da kabızlık
- Dışkıyla kan gelmesi
- Yorgunluk, halsizlik
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Ateş
- Anüste çatlak, apseler ve akıntılar
Crohn Hastalığı Tedavisi
Crohn hastalığında hastalığın oluştuğu organ ve yayıldığı alan büyük önem taşımaktadır. Aminosalisilatlar, immunosupresifler, antibiyotikler, probiyotikler ve immunomodülatörler hastalığın seyrine göre kombinasyonlar halinde verilmektedir.
Bağırsağın bir bölümünün ameliyatla çıkarılması, hastalığın ortadan kalktığı anlamına gelmemektedir. Bu nedenle bağırsağın bir kısmının kesilip çıkarılması tarzındaki cerrahi yaklaşımlar kesin bir sonuç olmadıkça uygulanmaz.
Günümüzde iltihaplı bağırsak hastalıklarının tedavisinde yaşanan en önemli gelişme, iltihabi olaylara ve dolayısıyla bağırsak hastalıklarına neden olan sitokinleri bastıran tedavi yöntemlerinin kullanıma girmesidir. Zamanla, bu tedavi yöntemlerinin etkileri konusunda daha fazla bilgi sahibi olunacaktır.
Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının diğer sistem ve organlara olan etkileri
1-Gözler
Hastalar, genellikle gözde yabancı cisim hissi, ağrı, ışığa duyarlılık, görme azalması şikâyetleriyle doktora başvuruyorlar. Şikâyetlere hastaların yüzde 5 ile 8’inde rastlanıyor. Gözün dış tabakasının iltihaplanması veya göz merceğini kaplayan tabakada iltihaplanma gözükür.
2-Cilt
İnflamatuar bağırsak lezyonları genellikle cilt yüzeyinden kabarık, kırmızı renkte, birkaç cm boyutunda, duyarlı, rengi kahverengiye dönerek kaybolan cilt lezyonları şeklindedir. Özellikle diz altlarındaki bölgelerde ağrılı kırmızı şişlikler olarak görülür.
Nadiren ayak bileği yakınında ülserler, yani yaralar da oluşabiliyor. Bu, hastalığın aktifliğiyle yakından ilişkilidir. Cilt sorunları genellikle eklem bulguları ile birliktelik gösteriyor.
Ayrıca ciltte “pyoderma gangrenosum” olarak tanımlanan ve ülseratif kolitte crohn hastalığına göre çok daha sık olarak görülen bazı yaralara da rastlanabiliyor. Bu yaralar travmaya açık bölgelerde, alt bacak, yüz, dudak ve ağızda daha sık gelişiyor.
3-Eklemler
Eklem sorunları ve artrit en sık diz, dirsek, ayak bileği ve kalça da görülmektedir. Birden fazla eklem etkilenebiliyor ve tutulan eklemler ağrılıdır.
Artrit şikâyetlerinin hastanın cinsiyet ve yaşıyla bir ilgisi bulunmasa da, hastalığın aktif olma durumuyla yakından ilişkisi bulunuyor.
“Çomak parmak” ya da diğer adıyla “Clubbing” de, crohn hastalığıyla daha fazla birliktelik gösteren bir eklem sorunudur. El ve ayak parmaklarının uç bölgelerinde oluşan ağrısız bir şekil bozukluğu olarak gösteriyor.
4-Ağız
İnflamatuar bağırsak hastalıklarında ağızda aftlar görülebiliyor. Bunlar en sık rastlanan bulguların başında geliyor; dilde, yumuşak damakta, yanak mukozasında görülüyor.Aftlar en çok crohn hastalığında görülmektedir.
5-İdrar Yolları
İnflamatuar bağırsak hastalıklarında idrar yolu taşları, tıkanıklıkları ve fistül oluşumu görülmektedir. Böbrek taşı crohn hastalığında yüzde 6 – 18 sıklıkta, ülseratif kolit te yaklaşık yüzde 2 ile 3 arasında değişiyor.